یکی از مباحث مهم حقوقی که موضوع بسیاری از پرونده‌های حقوقی می‌باشد مالکیت است. در بیشتر اوقات مالک کسی است که سند به نام او در دفتر املاک به ثبت رسیده است. مالکیت به رابطه میان شخص و مال گفته می‌شود که به موجب آن سایر افراد نمی‌توانند مال موردنظر را تصرف کرده و از آن استفاده کنند و در مقابل هم مالک می‌تواند بر اساس این رابطه، هر تصرف و هر کاری که خواست نسبت به مال خود انجام دهد. در ادامه به بررسی اثبات مالکیت و روش‌های آن و هم چنین بررسی مواد قانونی مربوط به آن می‌پردازیم.

اثبات مالکیت

طبق ماده 22 قانون ثبت، ملک مطابق قانون در دفتر املاک باید به ثبت برسد. دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت گشته یا کسی را که ملک مزبور به او منتقل گشته و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده یا این که ملک مزبور از مالک رسمی به او ارث رسیده باشد مالک می‌پندارد.

اصولا این دعوا زمانی موضوعیت پیدا می‌کند که اختلافی در مالکیت ایجاد شود و در چنین صورتی طرح دعوای مزبور لازم می‌گردد.

روش‌های اثبات مالکیت

1 – سند

یکی از مهم‌ترین دلایل اثبات مالکیت، سند است. طبق قانون دولت فقط کسی را که مال مورد نظر مانند املاک به نام وی در دفتر اسناد رسمی به ثبت رسیده است را به عنوان مالک می‌شناسد.

2 – شاهد

در برخی از مواقع می‌توان با استفاده از شاهد، مالکیت خود را بر اموال ثابت کرد. البته در صورتی که شهادت برای اثبات مالکیت طرح شود، نمی‌تواند مالکیت مدعی را در مقابل طرفی که دارای سند رسمی است، اثبات کند.

3 – تصرف

تصرف یا همان اماره ید، یکی دیگر از روش‌های اثبات مالکیت می‌باشد. اماره ید به این معناست شخصی که مالی را در اختیار دارد و مانند مالک با آن رفتار می‌نماید، مالک آن مال است مگر در صورتی که خلاف آن ثابت شود. برای مثال شخصی که کتابی در دست دارد و کسی آن را می‌بیند حتما می‌گوید که کتاب برای خود آن شخص است.

البته اماره ید جایی می‌تواند مطرح گردد که دلیل دیگری مانند سند مالکیت یا شاهدی وجود ندارد.

شرایط دعوای اثبات مالکیت

این دعوا یکی از دعاوی رایج در زمینه املاک بوده که برای طرح آن باید شرایطی وجود داشته باشد.

1 – وجود قرارداد کتبی یا شفاهی

کسی که خواهان دعوای اثبات مالکیت است باید قراردادی مبنی بر انتقال مالکیت یا ادله‌ای مبنی بر مالکیت ارائه نماید که در این مورد، خواهان ممکن است سند عادی ارائه کند تا قرارداد، مالکیتش را تایید کند. 

2 – اثبات اعتبار قرارداد

با اثبات وجود یک قرارداد ورق به نفع خواهان برمی‌گردد و ظاهرا مالک شناخته می‌شود مگر اینکه خوانده سند را مورد انکار یا تردید قرار دهد یا ادعای جعل نماید و اگر دلیلی بر بی‌اعتباری قرارداد ارائه کند خواهان باید پاسخ دهد وگرنه ممکن است دلایل خوانده پذیرفته شود و سند بی‌اعتبار گردد.

دادگاه صالح

برای اثبات مالکیت بر اساس نوع مال صلاحیت دادگاه برای رسیدگی به این امر متفاوت خواهد بود.

اگر مال منقول باشد، دادگاه صالح برای رسیدگی، دادگاه محل اقامت مدعی‌علیه که مال منقول در تصرف اوست می‌باشد و اگر که مال غیر‌منقول بود، دادگاه محل وقوع مال غیر‌منقول صالح به رسیدگی خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اثبات مالکیت، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون اثبات مالکیت پاسخ دهند .